Ustawa frankowa 2025 – co oznacza dla kredytobiorców?
Rząd przedstawił projekt ustawy dotyczącej spraw frankowych, który ma na celu przyspieszenie postępowań sądowych i uporządkowanie procedur. Na ten moment jest to jedynie projekt, który zostanie poddany dalszym konsultacjom i pracom legislacyjnym. Oznacza to, że jego ostateczny kształt może jeszcze ulec zmianie. Niemniej jednak już teraz budzi on duże emocje zarówno wśród kredytobiorców, jak i banków.
Najważniejsze zmiany w nowej ustawie frankowej:
- Automatyczne zawieszenie spłaty rat – z chwilą doręczenia bankowi pozwu kredytobiorca nie musi regulować rat kredytowych aż do zakończenia postępowania.
- Wyroki sądów I instancji natychmiast wykonalne – banki będą musiały zwracać zasądzone kwoty od razu po wyroku I instancji, bez konieczności czekania na rozstrzygnięcie apelacji.
- Banki mogą dochodzić roszczeń wzajemnych – jeśli sąd stwierdzi nieważność umowy kredytowej, w jednym postępowaniu zostaną rozliczone wzajemne roszczenia stron, a kredytobiorca otrzyma jedynie różnicę między wpłaconymi ratami a kapitałem kredytu.
- Banki mogą zgłaszać zarzut potrącenia do końca postępowania w II instancji – nawet jeśli ustawowy termin już upłynął. Może to wpłynąć na wysokość kwot zasądzanych na rzecz kredytobiorców.
- Możliwość przesłuchiwania świadków i stron na piśmie lub online – rozwiązanie to ma usprawnić postępowania i ograniczyć konieczność osobistego stawiennictwa w sądzie.
- Szerokie uprawnienia referendarzy sądowych – będą oni mogli m.in. umarzać postępowania w przypadku cofnięcia pozwu oraz kierować sprawy do mediacji.
- Sąd drugiej instancji może rozpoznać sprawę na posiedzeniu niejawnym – nawet jeśli strona wniesie wniosek o przeprowadzenie rozprawy
- Przepisy przejściowe – ustawa obejmie również sprawy już toczące się w sądach – nowe przepisy będą miały zastosowanie do wszystkich niezakończonych postępowań, co oznacza, że kredytobiorcy będą mogli skorzystać m.in. z automatycznego zawieszenia spłaty rat.
- Brak ochrony dla kredytobiorców walutowych innych niż frankowicze – ustawa obejmuje jedynie kredyty denominowane lub indeksowane do franka szwajcarskiego, pomijając inne waluty.
Jak ustawa wpłynie na sprawy, które są już w sądach?
Projekt ustawy przewiduje, że nowe regulacje obejmą także sprawy wszczęte przed jej wejściem w życie, ale jeszcze niezakończone. Oznacza to, że:
- Automatyczne zawieszenie spłaty rat zacznie obowiązywać we wszystkich sprawach, w których banki otrzymały już pozew, nawet jeśli wcześniej kredytobiorca nie składał wniosku o zabezpieczenie.
- Postępowania o zabezpieczenie wstrzymujące spłatę kredytu zostaną umorzone – wszystkie wnioski o zabezpieczenie, które nie zostały jeszcze rozpoznane, nie będą już rozpatrywane, ponieważ nowelizacja wprowadza zawieszenie płatności z mocy ustawy.
- Banki uzyskają możliwość zgłaszania zarzutu potrącenia nawet w sprawach, gdzie wcześniej było to niemożliwe – może to oznaczać, że w niektórych przypadkach kredytobiorcy otrzymają niższe kwoty niż przewidywano.
- Niektóre rozprawy apelacyjne mogą odbywać się na posiedzeniach niejawnych, co ograniczy możliwość bezpośredniego przedstawienia argumentów w sądzie.
- Wydane przez sądy pierwszej instancji wyroki na korzyść kredytobiorców będą natychmiast wykonalne, co pozwoli kredytobiorcom szybciej odzyskać należne środki.
Najważniejsze skutki ustawy dla kredytobiorców
Co jest korzystne dla frankowiczów?
✅ Automatyczne zawieszenie spłaty rat pozwoli uniknąć konieczności składania wniosków o zabezpieczenie roszczenia. Banki nie będą mogły zgłaszać niespłacania kredytu do Biura Informacji Kredytowej (BIK).
✅ Szybsze odzyskanie pieniędzy – zasądzone kwoty będą wykonalne natychmiast po wyroku sądu I instancji.
✅ Sprawy mogą toczyć się szybciej – m.in. dzięki składom jednoosobowym w apelacji oraz przesłuchaniom online i na piśmie.
Co budzi kontrowersje?
⚠️ Zagrożenie dla odsetek za opóźnienie – kredytobiorcy mogą otrzymać niższe odsetki lub nawet ich nie otrzymać, jeśli bank zgłosi zarzut potrącenia.
⚠️ Teoria salda zamiast teorii dwóch kondykcji – oznacza, że kredytobiorcy dostaną tylko różnicę między wpłaconymi ratami a kapitałem kredytu, co jest sprzeczne z dotychczasową linią orzeczniczą.
⚠️ Frankowicze są traktowani inaczej niż inni kredytobiorcy – kredyty w euro, dolarach czy jenach nie są objęte ustawą, mimo że ich konstrukcja była równie wadliwa.
Czy nowe przepisy faktycznie pomogą frankowiczom?
Nowa ustawa ma przyspieszyć procesy i odciążyć sądy, ale jej zapisy mogą w rzeczywistości ograniczyć korzyści dla kredytobiorców. Możliwość stosowania teorii salda i rozszerzenie uprawnień banków w zakresie zarzutu potrącenia mogą prowadzić do zmniejszenia kwot, jakie frankowicze odzyskują w sądach.
Warto jednak pamiętać, że projekt ustawy nadal znajduje się na etapie konsultacji i może ulec zmianie. Kredytobiorcy powinni śledzić postęp prac i już teraz przygotować się na potencjalne skutki nowych regulacji.
Co zrobić w tej sytuacji?
Każdy kredytobiorca, który chce skutecznie dochodzić swoich praw, powinien działać jak najszybciej. Jeśli zastanawiasz się nad złożeniem pozwu lub już prowadzisz sprawę przeciwko bankowi, skorzystanie z pomocy doświadczonego pełnomocnika może pomóc w skutecznej ochronie Twoich interesów.
Nasza kancelaria specjalizuje się w sprawach przeciwko bankom i reprezentuje kredytobiorców w postępowaniach dotyczących kredytów frankowych. Pomagamy w unieważnianiu umów oraz odzyskiwaniu niesłusznie pobranych przez banki środków.
Nie zwlekaj – im szybciej podejmiesz działania, tym większa szansa na korzystne rozstrzygnięcie Twojej sprawy. Skontaktuj się z nami już dziś!