ABC Frankowicza #33

Rok 2022 dotychczas przyniósł nam dwie bardzo istotne uchwały Sądu Najwyższego, które bezsprzecznie opowiadają się za korzystnym dla frankowiczów rozstrzyganiem sporów.

Pierwsze orzeczenie Sądu Najwyższego zapadło w dniu 3 lutego 2022 r. (sygn. akt: II CSKP 975/22). Sąd Najwyższy uznał za nieważną umowę kredytu indeksowanego do franka szwajcarskiego z uwagi na użycie w niej niedozwolonych klauzul umownych. Jednocześnie Sąd Najwyższy podkreślił, że nie jest możliwe uzupełnienie umowy poprzez odesłanie do kursów NBP. Dalsze obowiązywanie umowy może mieć miejsce wyłącznie wówczas, gdy konsument udzieli na to zgody. A z uwagi na nieuczciwość mechanizmu indeksacji umowa musi być uznana za nieważną. W tym miejscu warto napomknąć o poprzednim wyroku Sądu Najwyższego z dnia 7 maja 2021 r., któremu nadano moc zasady prawnej, a w którym to Sąd wskazał, że niedozwolone postanowienia umowne są od początku, z mocy samego prawa, dotknięte bezskutecznością na korzyść konsumenta.

Drugie orzeczenie Sądu Najwyższego wydane zostało w dniu 28 kwietnia 2022 r. (sygn. akt: III CZP 40/22). Jest ono kluczowe dla frankowiczów. Sąd Najwyższy stwierdził bowiem, że „Sprzeczne z naturą stosunku prawnego kredytu indeksowanego do waluty obcej są postanowienia, w których kredytodawca jest upoważniony do jednostronnego oznaczenia kursu waluty właściwej do wyliczenia wysokości zobowiązania kredytobiorcy oraz ustalenia wysokości rat kredytu, jeżeli z treści stosunku prawnego nie wynikają obiektywne i weryfikowalne kryteria oznaczenia tego kursu. Postanowienia takie, jeśli spełniają kryteria uznania ich za niedozwolone postanowienia umowne, nie są nieważne, lecz nie wiążą konsumenta w rozumieniu art. 385¹ k.c.” Tym samym Sąd Najwyższy dał kolejną podstawę prawną do unieważnienia umów tzw. kredytów frankowych. Co więcej, Sąd Najwyższy umożliwił skuteczne dochodzenie swoich roszczeń również przedsiębiorcom. Dotychczas z ochrony prawnej mogły korzystać wyłącznie osoby, które zawarły umowę kredytu w celu konsumenckim. Po wydaniu ww. uchwały umowa kredytu może zostać unieważniona także w przypadku, gdy kredyt został udzielony w celu m.in. prowadzenia działalności gospodarczej. Samo bowiem istnienie w umowie klauzul abuzywnych/niedozwolonych skutkuje nieważnością takiej umowy, bez względu na to jaki podmiot podpisał umowę.      

Jakie wnioski należy wyciągnąć z powyższego? Otóż kredytobiorcy nie powinni obawiać się złożenia pozwu do sądu, nie powinni obawiać się również rozstrzygnięcia jakie w nim zapadnie. Linia orzecznicza w Polsce jest już ukształtowana i korzystna dla frankowiczów. Co więcej, podstawy prawne umożliwiające unieważnienie umowy kredytu są rozciągane na kolejne podmioty. Zauważalny jest zatem prokonsumencki trend w orzecznictwie. Być może w przyszłości pozwoli on na jeszcze szybsze uzyskiwanie pozytywnych wyroków. Wobec bowiem jasnego stanowiska sądów wyższej instancji banki ze względów ekonomicznych nie będą miały podstaw do odwoływania się od wyroków sądów I instancji. Tym samym kredytobiorcy będą mogli cieszyć się wygraną już po pierwszej rozprawie.